BOLJE SPREČITI NEGO LEČITI: Evo kad da obavite preventivni pregled

Foto: pixabay.com

Najvažniji su skrining pregledi za dojke za žene starije od 45 godina i za muškarce skrining debelog creva

Redovne analize krvi, mokraće, stolice, mamografija, kolonoskopija, dermoskopija, Papanikolau test, određivanje nivoa holesterola, neke su od brojnih dijagnostičkih metoda koje pomažu da se bolest otkrije i leči u najranijoj fazi i time spase život. Redovni pregledi tokom godine obavezni su i za muškarce i za žene bez obzira na uzrast.

ČETIRI STADIJUMA

Ipak, u zavisnosti od pola i uzrasta postoji određena sklonost ka pojedinim grupama bolesti. Te različitosti često dovode do zabune i pogrešnog shvatanja pacijenata da ne moraju da vrše ispitivanja koja se na njih ne odnose. Zbog neinformisanosti se povećava učestalost oboljenja i ozbiljnost uznapredovalih stadijuma bolesti. Do njih možda ne bi došlo kada bi pacijent i izabrani lekar bolje komunicirali i češće se viđali tokom godine.

- U Srbiji vlada prava epidemija malignih bolesti i ljudi moraju da shvate koliko su važni preventivni pregledi. Recimo, u urologiji doktor može da prati veličinu prostate koja je osetljiva ako se pregled vrši redovno. Sve maligne bolesti imaju četiri stadijuma, a najbolje je otkriti ih u prvoj, odnosno nultoj. Kod ljudi starijih od 50 godina rade se jednom godišnje, a ako ima simptoma, onda na 6 meseci. Najvažniji su skrining pregledi za dojke za žene starije od 45 godina i za muškarce skrining debelog creva. Žene idu na kontrolu kod ginekologa, rade ultrazvuk i tumor marker dojke, pa mamografiju - savetuje dr Dragan Miljković, lekar opšte prakse.

NAJVAŽNIJA PREVENTIVA

U primarnoj zdravstvenoj zaštiti, na koju su pacijenti prvo upućeni, najvažnija je preventiva. Edukacija pacijenata je jedan od prioriteta zdravstva. To se čini na više načina, sredstvima javnog informisanja i lično, u kontaktu sa pacijentom. Podizanje svesti populacije o važnosti pravovremenog investiranja u zdravlje je time postavljeno na prvo mesto, ispred dijagnostikovanja i lečenja.

Tokom godine pacijenti najčešće posećuju lekara zbog redovne hronične terapije, ranije propisane na osnovu već dijagnostikovane bolesti. Na drugom mestu po učestalosti jesu posete zbog skorije razvijene kliničke slike bolesti koje zahtevaju rutinsku dijagnostiku u ustanovi i lečenje ili upućivanje pacijenta na dodatne analize i preglede na sekundarnom nivou. Na kraju, tu su već predviđene kontrole kod hroničnih stanja i bolesti. Međutim, ono što bi po učestalosti trebalo da zauzima prvo mesto, a definitivno pacijenti toga nisu svesni u dovoljnoj meri jeste preventivni pregled jednom godišnje.

Foto: pixabay.com

Provera kože

Kad i šta pregledati

 

1. Preventivni pregledi za žene

Kada govorimo o prevenciji i ulaganju u zdravu budućnost žene, prvenstveno treba obratiti pažnju na sledeće preglede po starosnoj dobi:

Između 18. i 35. godine

Neophodne su redovne ginekološke kontrole i ultrazvučna dijagnostika, kontrole dojki, ultrazvučni pregledi stomaka i štitaste žlezde, kao i osnovne laboratorijske analize

Između 35. i 50. godine

U odnosu na prethodno razdoblje, posebno bi trebalo obratiti pažnju na hormone štitaste žlezde, opšti pregled i ultrazvučnu kontrolu krvnih sudova nogu, neophodni su i praćenje stanja dojki (samopregled) i ultrazvučna dijagnostika (pregled jajnika, jajovoda i materice)

Posle 50. godine

Zbog hormonalnog poremećaja u menopauzi dolazi do promena u više organskih sistema. Zbog promena na štitastoj žlezdi laboratorijsko i ultrazvučno praćenje je neophodno, kao i praćenje kardiovaskularnog sistema (promena krvnog pritiska, pulsa i stanja perifernih krvnih sudova). Potrebno je i ginekološko praćenje zbog prestanka ciklusa, opadanja funkcije jajnika i materice. Takođe je bitan i ultrazvuk stomaka zbog mogućih promena unutrašnjih organa sa godinama. Posle 55. godine neophodno je ispitati i FOB test stolice zbog povećanja rizika od karcinoma debelog creva

2. Preventivni pregledi za muškarce

Kada govorimo o očuvanju zdravlja muškaraca, postoje tri kategorije:

Između 18. i 40. godine

Obraća se pažnja na kardiovaskularni sistem (ranu pojavu povišenog krvnog pritiska, poremećaj ritma rada srca) i na rane promene laboratorijskih analiza. Kod radno aktivne populacije mogući su problemi sa kičmom i većim zglobovima

Posle 40. godine

Neophodna je ultrazvučna i laboratorijska kontrola prostate, FOB test

Nakon 55. godine

Provera kardiovaskularnog sistema