Jelisaveta Karađorđević: Deda nakon progona prodajom slika izdržavao porodicu!

Foto: Artis centar i VR Photo Team

Kneginja Jelisaveta ispred Kuce Simica u Krusevcu

Iako ovdašnja javnost zna gotovo sve o kneginji Jelisaveti, poslednjem detetu doma Karađorđevića rođenom u Beogradu, u ondašnjoj Kraljevini Jugoslaviji, malo je onih koji znaju da ona pasionirano fotografiše i slika.

PRINCEZA UMETNIČKE KRVI

- I za mene je to bilo veliko otkriće iako poznajem kneginju gotovo tri decenije - kaže istoričarka umetnosti, direktorka Artis centra iz Beograda, Tamara Ognjević, koja autorski potpisuje kruševačku postavku.

Istražujući poslednjih meseci legat kneginje Jelisavete, Ognjevićeva je paralelno otkrivala i stvaralaštvo ove nesvakidašnje žene, ali i umetničku genezu njene najbliže porodice.

Foto: Artis centar i VR Photo Team

Portret Jelisavetinog dede, grckog princa Nikole, koji je naslikala njegova kci Marina, vojvotkinja od Kenta

Iako je dobro poznato da knez Pavle spada među najbolje poznavaoce i najveće kolekcionare umetničkih dela među našim vladarima, te da je kao osnivač Muzeja Kneza Pavla napravio akviziciju gotovo 500 dela evropske umetnosti, potpuno je nepoznato da je kneginjin deda, otac njene majke, grčki princ Nikola, bio izuzetan slikar.

- Moj deda Nikola je praktično prodajom svojih slika izdržavao porodicu nakon progona iz Grčke. Živeli su u Francuskoj, zemlji koja ima vrlo ozbiljno umetničko tržiše, i ako nemate umetničkog talenta niko neće kupovati vaša dela samo zato što ste plemić - kaže Jelisaveta Karađorđević u ekskluzivnoj izjavi za Srpski telegraf.

Foto: Artis centar i VR Photo Team

Jelisaveta Karadjordjevic, Zatoceni, kombinovana tehnika

Princ Nikola je svoje slike potpisivao pseudonimom Nicolas Leprince, a njegovi radovi, najčešće pejzaži i portreti nalaze se danas u privatnim kolekcijama i inostranim muzejima.

- Podjednako je talentovana za slikarstvo bila i moja tetka Marina, vojvotkinja od Kenta, rođena sestra moje majke. Uživala je da slika portrete u tehnici akvarela i neke od najlepših portreta mog brata Nikole, ali i svog oca, mog dede Nikole, naslikala je upravo ona - priča kneginja Jelisaveta pokazujući nam portret-minijaturu, rad svoje tetke.

NAJVEĆI MEĐ NAMA JE KNEZ BOŽIDAR

Manje je poznato da je diplomirala umetnost u Parizu, na šta je nesumnjiv uticaj imao njen otac.

- Moj otac je tu imao presudnu ulogu. Uživala sam da sa njim obilazim muzej i izložbe. Naučio me je kako da posmatram umetnička dela. Da razlikujem vrhunsko u odnosu na prosečno. Da zapažam detalje. On nikada nije vršio pritisak na mene šta ću studirati, ali je izbor da upišem studije umetnosti nesumnjivo njegov uticaj – navodi Jelisaveta.

Foto: Artis centar i VR Photo Team

Tamara Ognjevic, autorka izlozbe, i kneginja Jelisaveta u inscenaciji buduara koji cini deo krusevacke postavke

Pokazujući nam izbor radova u katalogu kruševačke izložbe, dodaje:

„Najveći umetnik među Karađorđevićima je, ipak, knez Božidar, brat od strica kralja Petra I, moj deda-stric. On je, nažalost, nedovoljno poznat u Srbiji. Bio je slikar, zlatar, ilustrator, multitalentovan stvaralac. Posebno me je obradovalo kad smo otkrili, istražujući moj legat, da je upravo moj otac nabavio jedno delo kneza Božidara, ulje na platnu „Venecijanski kanali“, koje se danas nalazi u Narodnom muzeju u Beogradu. Reprodukcija te slike se može videti u predratnom „Umetničkom pregledu“ u poglavlju o Muzeju kneza Pavla. Ta knjiga je, takođe, izložena u okviru inscenacije mog buduara u Kući Simića u Kruševcu.“