Stručnjaci utvrdili: San je presudan za zdravlje mozga!
IZVOR: 021.rs, Republika - 30.09.2020 | 22:15
Naučnici su ponudili bolji uvid u ključnu ulogu sna za zdravlje mozga, utvrdivši da u uzrastu od 2,4 godine dolazi do nagle tranzicije primarne uloge sna koji, umesto u izgradnji mozga, igra ključnu ulogu u njegovom održavanju i popravku oštećenja.
Foto: pixabay.com
Naučnici su objavili da su sproveli statističke analize podataka iz više od 60 studija o spavanju i proučavali su trajanje sna, trajanje REM faze sna, veličinu mozga i tela i izradili su matematički model koji pokazuje kako se san menja tokom razvoja.
Postoje dve vrste sna od kojih je svaka povezana s određenim moždanim talasima i aktivnostima neurona.
REM faza, u kojoj dolazi do brzih pokreta očiju uz zatvorenih kapaka označava duboki san sa snovima. Faza sna u kojoj nema brzih pokreta očiju mahom je bez snova.
Tokom REM faze sna mozak stvara nove neuronske veze izgradnjom i jačanjem sinapsi - spojnica između nervnih ćelija ili neurona, što im omogućava da komuniciraju, učvršćuju znanja i konsoliduju sećanja.
Foto: pixabay.com
Tokom ne-REM faze sna mozak popravlja manja dnevna neuronska oštećenja koja se događaju na genima i proteinima u ćelijama i uklanja nusproizvode koji se talože.
U uzrastu od oko 2,4 godine primarna funkcija sna menja se od izgradnje i razgradnje veza tokom REM faze sna prema popravcima oštećenja tokom obe faze sna.
- Bilo je iznenađujuće što je ta transformacija bila tako nagla, poput prekidača - kaže Van Sevidž, profesor s UCLA i autor istraživanja čiji su rezultati objavljeni u časopisu "Science Advances".
Foto: Photo by Vladislav Muslakov on Unsplash
REM faza sna smanjuje se s godinama.
Novorođenčad koja spavaju oko 16 sati dnevno provode u toj fazi 50 odsto vremena, ali nagli pad događa se u uzrastu od 2,4 godine i pada na oko 25 odsto do desete godine i na 10 do 15 odsto oko 50. godine.
- San je neophodan za sve životinjske vrste i gotovo sveprisutan, kao i ishrana i disanje. Rekao bih da je to osnova ljudskog zdravlja - kaže Van Sevidž.