Stručnjaci otkrili šta je izazvalo razorne zemljotrese u Hrvatskoj
IZVOR: Tanjug, Republika - 05.01.2021 | 16:21
Uzrok zemljotresima koji su pogodili centralnu Hrvatsku na širem području Petrinje, Siska i Gline, aktivnost je dve uspravne rasedne ploče, saopštio je Hrvatski geološki institut.
Foto: Tanjug/AP
Navodi se da tektonska aktivnost čitavog prostora Hrvatske, pa tako i šireg epicentralnog područja Pokupsko-Petrinja-Sisak uzrokuje kontinuirano kretanje Jadranske litosferne mikroploče (Adrije) prema severu.
Zbog toga, precizira se, u gornjim delovima Zemljine kore, na kontaktu Dinarida i Panonskog bazena, dolazi do velikih naprezanja. Kada naprezanje dosegne kritični nivo, dolazi do (re)aktiviranja pojedinih raseda iz tog sistema, odnosno naglog pokretanja kilometarskih blokova kore dimenzija od nekoliko stotina do hiljada kubnih kilometara, usled čega se oslobađa ogromna energija koja uzrokuje zemljotrese.
Prema preliminarnim geološkim analizama naučnika i stručnjaka Hrvatskog geološkog instituta, koje se zasnivaju na geološkim kartama, brojnim podacima sa terena koji su objavljeni u medijima, terenskoj prospekciji, raspoloživim seizmološkim, kao i preliminarnim satelitskim podacima, potres koji je pogodio Petrinju i okolinu 28. decembra aktivirao je sistem raseda u podzemlju šireg područja Siska, Petrinje i Gline.
Očigledno je da se radi o tački susreta uzdužnih i poprečnih raseda na pružanje Dinarida. Oba rasedna sistema sastoje se od više raseda s horizontalnim kretanjem krila (strike-slip).
Zbog velike količine oslobođene energije pri kretanju rasednih krila, rupture u stenama manifestovale su se i na površini terena, pa se na širem epicentralnom području duž rasednih linija nailazi na razne površinske manifestacije tog kretanja i vibriranja terena.
Deo deformacije površine terena između Petrinje i Gline veovatno su posledica urušavanja podzemnih hodnika rudnika smeđeg ugljena koji su radili u prvoj polovini 20. veka i nisu adekvatno sanirani (zatrpani), navodi se u saopštenju.