U IME ISTINE I ISTORIJE: Reakcija Eparhije kadanske na saopšenje Eparhije istočnoameričke

Foto: Eparhija kanadska

Logo

Međutim, neophodno je, radi istine i istorije, odgovoriti na brojne netačne tvrdnje koje se nalaze u tom tekstu, jer kao što piše Sv. Apostol Pavle: "Ništa ne možemo protiv istine nego za istinu’’.(2.Kor. 13.8) Pada nam na pamet nedavno izneseno zapažanje uglednog episkopa Srpske Pravoslavne Crkve: 

- Okolnosti su takve da nema mnogo koristi od ’diplomatskog jezika’ i eufemizama. Lepše je, svakako, i otmenije, koristiti što suptilnije izraze, ali u sučeljavanju sa buldožer-diplomatijom to je izgubilo smisao.

1. U uvodu saopštenja, u trećem pasusu, ton teksta se jasno postavlja kroz tezu da sve kritike koje su upućene trojici episkopa u Sjedinjenim Američkim Državama vezano sa neregularni Crkveni Sabor održan u julu 2019. godine u Libertivilu, i preregistrovanje imovine, centralnih tela Srpske Pravoslavne Crkve u SAD, u korporacije koje su protivne kanonima i praksi Srpske Pravoslavne Crkve, zasnovane su na ličnom animozitetu i neistinama. Stiče se utisak da članovi Eparhijskog saveta Eparhije istočnoameričke tvrde da su Njegovo Preosveštenstvo Episkop buenosajreski i južno-centralnoamerički G. Kirilo, koji je arhijerej u najsloženijim uslovima misije naše Crkve, ili Njegovo Preosveštenstvo Episkop kanadski G. dr Mitrofan, koji služi na severnoameričkom kontinentu 34. godine u svojstvu Episkopa, iznosili nevažne stavove, vladajući se ličnim osećanjima, a ne interesima Crkve.

Ovo, zvanično saopštenje, i istovremeno, pretpostavljamo nezvanične, ali javne, poruke člana Eparhijskog saveta Eparhije istočnoameričke, ujedno i člana Odbora za pravni rizik Centralnog Saveta Srpske Pravoslavne Crkve u Severnoj, Centralnoj, i Južnoj Americi, koji je pravno sproveo u delo neodobreno formiranje brojnih korporacija, su u najmanju ruku, sablazan za čitaoce, a uvreda za one koji su upućeni u dotična zbivanja.

Saopštenje opravdava formiranje jednočlanih korporacija u istočnoameričkoj Eparhiji, izvrćući istinu sa tvrdnjom da je u junu 2016. godine Nj.P. Episkop Mitrofan, tada još uvek punopravni Episkop istočnoamerički, odlučio, uz celokupni Eparhijski savet, da se otpočne proces registrovanja Eparhije istočnoameričke u verski neprofitablni entitet države Nju Džerzi. Celokupna istina jeste da je Nj.P. Episkop Mitrofan umoljen da traži kompetentne pravnike koji bi mogli da daju savete po ovom pitanju. O tome svedoči zapisnik sednice Eparhijskog saveta od 19. juna 2016. godine.

Ni jednom u toku svoga arhipastirskog rada u istočnoameričkoj Eparhiji Nj.P. Episkop Mitrofan nije osnivao jednočlane korporacije, niti potpisivao bilo kakav dokument koji bi registrovao Eparhiju kao korporaciju – šta više, da je on jedini član korporacije, uz dva, sebi direktno potčinjena, direktora. Dalje, Nj.P. Episkop Mitrofan nije postavljao svoje sveštenike za direktore korporacija bez njihovog znanja, koristeći njihov potpis bez odobrenja. Da li postoji makar jedan dokument koji je Episkop Mitrofan potpisao za registraciju Eparhije istočnoameričke u obliku ovakve korporacije? Sva ova zbivanja su se dogodila nakon primopredaje eparhije, 30. septembra 2016. godine. (Vidi priloženu registraciju korporacije Eparhije istočnoameričke od 18. jula 2017.)

Nj.P. Episkop Mitrofan nije nikada bio protiv korporacija i svestan je da, kao što je slučaj u većini hramova Eparhije kanadske, one su često najpogodniji legalni entitet kojim se omogućava rad Crkve u dijaspori. Ponekad su potrebne i nepokretne korporacije (holding entity). Episkop Mitrofan je protiv korporacija koje su jednočlane, sa samo episkopom, ili njegovim zamenikom i sekretarom, kao vlasnicima crkvenih tela i imovine. Takve korporacije, makar i vlasništvo bilo u pravnom, ili privatnom, licu episkopa, nisu u skladu sa kanonima Pravoslavne Crkve, niti dosadašnjom praksom Srpske Pravoslavne Crkve na ovom kontinentu; počevši od Sv. Mardarija koji je osnovao prvobitnu korporaciju, pa do promena koje su konsekventno donošene. Uvek je veći deo, ako ne ceo, Eparhijski savet učestvovao u pravnom rukovođenju imovine eparhije. Ovo je čak bila praksa i u zajednicama koje od 1963-1992. godine nisu bile u administrativnom jedinstvu sa Srpskom Pravoslavnom Crkvom. Dalje, i danas čvrsto stoji da neiskren način na koji su nove korporacije registrovane, pa naknadno traženo odobrenje za iste, je netransparentan i ne dolikuje radu crkvenih tela.

Hvala Bogu, na radost većine vernika, i sveštenika, Srpske Pravoslavne Crkve u Severnoj, Centralnoj, i Južnoj Americi, na Vanrednom Crkvenom Saboru, održanom u prostorijama hrama Sv. Velikomučenika Georgija u Klirvoteru, Florida, 28. februara 2020. godine, aklamacijom je prihvaćena odluka blaženopočivšeg Patrijarha srpskog Irineja, da se sve odluke o preuređenju Srpske Pravoslavne Crkve u Severnoj, Centralnoj, i Južnoj Americi vrate u stanje u kakvom su bile 2017. godine. O ovome postoje video, i audio, snimci govora blaženopočivšeg patrijarha. Dakle, korporacije kojima su se suprotstavili Nj.P. Episkop Kirilo, i Nj.P. Episkop Mitrofan, kao što je više puta Sveti Arhijerejski Sinod nalagao, trebaju da se vrate u pređašnje stanje – u nekim slučajevima ovo označava kompletno gašenje novostvorenih.

Zabrinjava da se stavovi Eparhijskog saveta Eparhije istočnoameričke i dalje ne poklapaju sa odlukama Vanrednog Crkvenog Sabora iz februara 2020. godine, niti sa odlukama Svetog Arhijerejskog Sinoda Srpske Pravoslavne Crkve.

2. Eparhijski savet Eparhije istočnoameričke tvrdi da je Sveti Arhijerejski Sabor naložio da se rezidencija Episkopa istočnoameričkog izmesti u grad Nju Jork, aludirajući da je sadašnji Episkop istočnoamerički konačno ispunio odluku Svetog Arhijerejskog Sabora koja nije bila sprovedena u delo ranije. Istina je da je, nakon obiđenih preko 100. imanja, Eparhijski savet Eparhije istočnoameričke odlučio da proda episkopsku rezidenciju i eparhijski centar sa kapelom, i kupi četverosobnu kuću u Voren, Nju Džerzi, (9 Friar Tuck Cir. Warren, New Jersey). Ova kuća, svega 60km (45 minuta vožnje) od Sabornog hrama Sv. Save na Manhetenu kupljena je za $1,131,311.00USD, nakon prodaje prethodne rezidencije u Pensilvaniji ($836,604.58USD) i đakonskog stana ($94,535.69USD). (Vidi priloženi zapisnik sednice Eparhijskog saveta Eparhije istočnoameričke od 6. februara 2016.)

Izbegnute su naduvane cene njujorškog tržišta, ali ostalo se u zavidnoj blizini hramova ovoga dela Eparhije, osobito međudržavnim autoputevima i međunarodnim aerodromima, što je bilo svakako zgodno za prilike jedne od najvećih metropola sveta. Namera je uvek bila da se, ako je potrebno, eparhijsko osoblje, žrtvuje malo više, ali da se olako ne razbacuje sa eparhijskim novcem. Ovo je sve učinjeno uz odobrenje Svetog Arhijerejskog Sabora, uz to da je pri Sabornom hramu Sv. Save u Manhetenu otvorena eparhijska kancelarija, koja je, na žalost, poplavljena povodom gašenja požara koji se dogodio 1. maja 2016. godine. (Vidi zapisnike sednica Eparhijskog saveta od 5. jula 2013, i 7. maja 2016.)

Prvi projekat koji je započet čim se uselilo u novu rezidenciju jeste uređenje pridvorne kapele Sv. Nikodima. O ovome, i drugim graćevinskim radovima u Eparhiji, možete videti u zapisnicima Eparhijskih godišnjih skupština, i izveštajima o radu Episkopa za Sveti Arhijerejski Sabor 2005, 2006, 2007, 2010, i 2011. i 2015, kojima je jedino i podnosio izveštaje. Hvala Bogu, u kapeli se služilo svakoga jutra i večeri, uz molitveno učešće ostalog osoblja Eparhije, koje je živelo u istom domu. U tom domu su primani sveštenici, vernici, i drugi gosti. U njemu su održavane sednice Eparhijskog upravnog odbora, i Eparhijskog saveta. Sve u svemu, to je bilo skromno, ali reprezentativno, eparhijsko sedište i rezidencija Episkopa istočnoameričkog –srazmerno tadašnjim mogućnostima Eparhije. Episkop Mitrofan nije imao priliku da poseti sadašnju rezidenciju u Nju Rošel, koja je 40km (35 minuta vožnje) udaljena od Sabornog hrama Sv. Save, ali odbrana od kritike, ne od Episkopa Mitrofana, upućene povodom kupovine iste, osnovana na ponižavanju rada i uslova prethodnog Episkopa istočnoameričkog, je neukusna.

3. Netačna je tvrdnja da je Episkop Mitrofan bio jedini koji je odobravao troškove za renovaciju Sabornog hrama Sv. Save na Manhetenu. Svaki projekat, i trošak vezan za isti, prvo je odobravan od Upravnog odbora Sabornog hrama Sv. Save u Manhetenu, pa onda kao takav razmatran od strane Eparhijskog saveta, i tek na kraju, u ulozi predsednika Eparhijskog saveta Episkop Mitrofan je potpisivao odobrenja za projekte. Na primer, 5. jula 2013. godine, na sednici Eparhijskog saveta odlučeno je da se predlog renovacije sale Sabornog hrama Sv. Save na Manhetenu vrati istoj parohiji na odobrenje. (Vidi zapisnik sednice Eparhijskog saveta Eparhije istočnoameričke od 5. jula 2013). Ta odluka, kao i u ostalim sličnim situacijama, bila je da prvo parohijani moraju da odobre svoj predlog, pa će tek tada Eparhijski savet razmotriti, odnosno odobriti isti.

Slične odluke, diskusije i dopise možete naći u mnogo navrata, osobito kada je u pitanju Saborni Hram Sv. Save. Episkop Mitrofan čak je tražio odobrenje od Eparhijskog saveta za minorne troškove poput menjanja kamene ploče u kuhinji, ili tepiha u episkopskoj rezidenciji. (Vidi zapisnik sednice Eparhijskog saveta Eparhije istočnoameričke od 1. februara 2014, i 31. januara 2015) Samo u poslednje dve godine episkopovanja Episkopa Mitrofana 3. puta je zvanično primljena delegacija, tj. članovi Uprave njujorške parohije (18. juna 2014, 5. februara 2016, 7. maja 2016.). Čak su održavane sednice Eparhijskog saveta posvećene isključivo radu Sabornog hrama Sv. Save. (Vidi zapisnik sednice Eparhijskog saveta Eparhije istočnoameričke od 7. maja 2016)

Istina je da je ova parohija izazovna, i ima specifičnu istoriju. Međutim, uvek je održavana otvorena komunikacija sa Upravnim odborima, i parohijanima, ove zajednice. Odluke finansijske prirode nikada nisu donošene jednostrano od strane Episkopa Mitrofana, već u dogovoru sa svim relevantnim crkvenim telima. One odluke, poput pri kojim parohijama službuju sveštenici, sve dok nije izvršena primopredaja Eparhije istočnoameričke, 30. septembra 2016, donosio je Episkop Mitrofan lično, u skladu sa svim kanonima i praksom Pravoslavne Crkve.

Nj.P. Episkop kanadski G. dr Mitrofan služi Srpskoj Pravoslavnoj Crkvi na severnoameričkom kontinentu u svojstvu episkopa preko 34. godine. Nikada nije bio povod za sablazan kroz dramatičnu reorganizaciju, skriveno inkorporisanje, ili neodobreno restrukturisanje onoga što su prethodni Episkopi činili. Ovo nije bilo tema u Eparhijama Srpske Pravoslavne Crkve na ovom kontinentu sve do 2018. godine, kada je naknadno otkriveno da je 22. juna 2017, odnosno 18. jula 2017, (Vidi registraciju korporacije “Serbian Orthodox Dioceses in the United States of America) sprovedena reforma bez znanja dvojice članova Episkopskog saveta. Episkop Mitrofan je za vreme svoga arhipastirskog rada na ovom kontinentu učestvovao u izmirenju bolne podele Crkve u Americi i Kanadi, izbegavao je sudove, i bilo kakav vid sukoba, sa Pravoslavnim Srbima. Eparhiju istočnoameričku je predao svom nasledniku u zdravom duhovnom, administrativnom, i finansijskom stanju (Vidi Zapisnik o primopredaji Eparhije istočnoameričke 30. sept. 2016). Pitanje njegove lojalnosti Srpskoj Pravoslavnoj Crkvi, i isključivo njenim stavovima, nikada nije bilo predmet razmatranja. Ovim skrećemo pažnju članovima Eparhijskog saveta Eparhije istočnoameričke, da su se u pokušaju odbrane svoga sadašnjeg Episkopa od prozivki koje ne dolaze od Episkopa Mitrofana, poslužili netačnim podacima, poluistinama, i klevetom, sigurno u onim delovima koji se tiču Vladike Mitrofana. On nikada nije izbegavao odgovornost za nešto što je moglo bolje da se odradi tako što je na svoje prethodnike pokušavao da svali krivicu. Da li po toj logici Nj.P. Episkop novogračaničko-srednjezapadnoamerički G. Longin, ili Nj.P. umirovljeni Episkop slavonski G. Sava, nekadašnji Episkopi australijsko-novozelandski, trebaju da snose odgovornost za brojne sudske parnice, i bolnu podelu Srpske Pravoslavne Crkve u Australiji?

Crkva na ovom kontinentu ne želi takve pojave i zato povrh svega zabrinjavajuće je da, nakon smutnog perioda za Srpsku Pravoslavnu Crkvu u Severnoj, Centralnoj, i Južnoj Americi, kojem su se svi nadali da je došao kraj posle Vanrednog Crkvenog Sabora u Klirvoteru, februara 2020, Eparhijski savet Eparhije istočnoameričke istrajava u tumačenju spornih korporacija suprotno odlukama Svetog Arhijerejskog Sinoda. U interesu Crkve je, prvenstveno, da se napiše istina o ovim stavkama, manje radi ličnosti Episkopa Mitrofana, već radi budućnosti Srpske Pravoslavne Crkve u Severnoj, Centralnoj, i Južnoj Americi.