Ristić: Moramo sprečiti reviziju istorije i ne smemo se otuđiti od Kosova

Foto: Medija centar Beograd

Dejan Ristić

Ristić kaže za Tanjug da taj pokušaj predstavlja i atak dnevne politike na istorijske činjenice, da nije iznenađenje, već jedan u nizu takvih slučajeva koji se ponavljaju 20 godina, i dodaje da bi to trebalo javno da razotkriju stručnjaci, a ne političari. - U ovom slučaju, političari ne treba da reaguju, ovde prvo treba da reaguje struka, a da onda stručni stav bude pretočen u politički stav Srbije koji bi bio prezentovan i međunarodnoj zajednici i Unesku, privremenim vlastima u Prištini, svima onima koji su zaduženi za stanje na teritoriji naše južne pokrajine - navodi Ristić.

Primećuje da se na Kosovu i Metohiji dešavaju brojni pokušaji revizije istorije, i to ne samo kroz udžbenike, naučne radove, već i na terenu, i dodaje da se to dešava već duži niz godina, a da Srbija kao država i društvo ne reaguje na te incidente u punom kapacitetu. - Pokušava se da se srpsko duhovno, kulturno, istorijsko nasleđe pre svega prebaci u korpus vizantijskog, da bi posle vizantijskog postalo kosovsko - kaže Ristić.  Istakao je da nema dileme da se radi o pravoslavnoj, a ne rimokatoličkoj bogomolji i naveo da je saborna crkva Svetog Nikole podignuta negde oko 1370. godine u okviru utvrđenog novog grada Novo Brdo na današnjoj teritoriji Kosova i Metohije, odnosno tada uveliko unutar granica srednjovekovne srpske države.

Prema njegovim rečima, Srbija se ponaša prilično pasivno i reaguje onda kada se dese incidenti kao što je sada slučaj kada Priština pokušava da prisvoji imovinu koja pripada Srpskoj pravoslavnoj crkvi. - Ovo ne sme da bude još jedan u nizu slučajeva kada mi reagujemo čekajući neku inicijalnu akciju prištinskih vlasti, budući da su oni, nažalost, vrlo aktivni po tom pitanju - kazao je Ristić. Kako kaže, restauratosko-konzervatorskim radovima teško se može sprovesti i promena funkcije nekog kulturnog dobra, i dodaje da kroz izvođenje radova nije pokušano da se jedna pravoslavna bogomolja preobrazi u rimokatoličku, već da je problem što se sa izvođenjem radova krenulo bez saglasnosti i učešća eparhije raško-prizrenske i SPC. - Radovima se ne može prenameniti bogomolja, može se kroz završetak radova pokušati da se prenameni njena istorijska funkcija, a to je klasičan istorijski falsifikat - pojašnjava Ristić.

Foto: pixabay.com

Foto: Ilustracija

Ističe da je dodatno zabrinjavajuće to što u finansiranju tih radova učestvuje Vlada Nemačke koja, kaže, itekako zna šta je kulturno nasleđe i šta je identitetsko nasleđe i koja vodi brigu o svojem identitetskom i kulturnom nasleđu, ne samo na teritoriji Nemačke već i širom sveta. - Nemačka ovde pokazuje dvostruke aršine, učestvuje u nečemu što je primer falsifikovanja istorije i pokušaja brisanja materijalnih tragova postojanja autohtone nacije na teritoriji KiM - kazao je Ristić i ocenio da prištinske vlasti to ne bi uradile same da nemaju međunarodnu podršku. Kaže i da je činjenica da privremene vlasti u Prištini imaju značajnu podršku dobrog dela međunarodne zajednice, ali da je potrebno da se ulažu značajni napori, i stručni i politički i diplomatski, kako bi Srbija zaštitila nacionalne i državne interese na teritoriji KiM.

- Ma koliko nam delovalo da je situacija nepravedna, što i jeste, to ne znači da treba da budemo demoralisani i demotivisani i da kažemo ''pa ne vredi''. Ne, uvek vredi, jer mi smo u obavezi kao društvo i država da štitimo ono što je naše kulturno i identitesko nasleđe i to organizovano, sistematično i u kontinuitetu - smatra Ristić. Ktitor katedralne crkve posvećene Svetom Nikoli nije definitivno utvrđen, kaže Ristić i dodaje da se pretpostavlja da bi to mogle biti dve ličnosti - ili kralj Vukašin Mrnjavčević ili, što je verovatnije, knez Lazar Hrebeljanović. - To je građevina koja je građena kao pravoslavna crkva, izrazito velikih dimenzija, radi se o vladarskoj zadužbini, što je utvrđeno po dimenzijama, dekoraciji, rasporedu prostorija - kazao je Ristić. Crkva je proširivana u vreme Lazarevog sina despota Stefana Visokog, kaže Ristić i dodaje da je, međutim, posle pada Novog Brda i čitave Srbije pod Osmansku vlast godine pretvorena u islamsku bogomolju, da bi u kasnijim vekovima, usled ratnih dejstava, bila potpuno razrušena i danas su sačuvani samo ostaci njenih temelja.

U Novom Brdu postoji i rimokatolička crkva, budući da je, dodaje Ristić to bio multietnički grad, pa je takva bogomolja, Saška crkva, izgrađena za potrebe vernika rimokatoličke veroispovesti, rudare iz Nemačke Sase, i trgovce iz Dubrovnika i drugih primorskih gradova. - I od te crkve su sačuvani samo temelji, ali nema nikakve dileme u vezi s karakterom te bogomolje, zna se koja je pravoslavna, a koja rimokatolička - naglašava Ristić.