Srpska liga: Zakon o teritorijalnoj organizaciji Srbije najozbiljniji pristup u preporodu sela

Foto: Srpska liga

Zoran Spasić

Izmene i dopune Zakona o teritorijalnoj organizaciji Srbije, koje će inicirati Ministarstvo za brigu o selu, na čelu sa ministrom Milanom Krkobabićem, a čiji je cilj da se selo vrati u zakonske okvire tako što će veća sela postati opštine, predstavlja veliki iskorak za Srbiju i jedan od najozbiljnijih pristupa preporodu seoskih sredina i opstanku stanovništva u njima, jer će zahvaljujuću novom Zakonu srpski domaćini i poljoprivrednici samostalno donositi važne odluke i učestvovati u kreiranju lokalne politike koja je od izuzetnog značaja za funkcionisanje jednog sela.

Nekad su velika sela u Srbiji imala status opštine.Vraćanje većini sela u Srbiji statusa-opština, a koja su do 1965. godine imale te nadležnosti, prvi je i najvažniji korak ka stvarnoj decentralizaciji vlasti u našoj zemlji i za bolji regionalni razvoj. Dosadašnja centralizacija dovela je do razvoja i jačanja gradskih sredina, ali zato je sa druge strane prouzrokovala gašenje više od 1.000 sela u Srbiji.

Danas u srpskim selima živi gotovo 40% stanovništva Srbije. U poslednjih nekoliko godina urađene su veoma važne stvari, naša zemlja je obnovila zadrugarstvo - jedini način da bi opstala domaćinstva na svojim usitnjenim posedima, koji u Srbiji ne prelaze u proseku pet hektara. Srbiji ima oko 570 hiljada seoskih domaćinstava na kojima živi oko milion stanovnika - i među njima oko 175 hiljada penzionera, ovi podaci ukazuju da je briga o srpskim  selima prioritet. Neke zemlje u okruženju imaju i po nekoliko puta više opština. Nije stvar samo u pojmu opštine, nego šta ta pojam nosi. Zato će između ostalog jedan od glavnih prioriteta Ministarstva za brigu o selu biti da se selima vrate nadležnosti koje mu pripadaju. 

Domaćine u Srbiji moraju da se dogovaraju, da odlučuju, i da planiraju a to mogu samo u svojim lokalnim zajednicama, zatim moraju da imaju svoje izvorne prihode ili da od republike dobiju ono što im pripada i da na taj način odlučuju sami o tome. Zato je i izmedju ostalog važno da se smanje razlike izmedju urbanih i ruralnih područja. Nedavno smo imali usvajanje nove Lajpciške povelje  o urbanom i teritorijalnom razvoju, sa Mapom puta za sprovođenje. Gde je upravo u prvi plan povelje stavljeno partnerstvo ruralnog i urbanog, zasnovanog pre svega na zakonu, i to je nešto što ljudi žele.

Zato je važno je da se vratimo na izvorni princip koji je funkcionisao u Srbiji, a to je   ,,princim seoskih opština”, da vidimo koje su njihove nadležnosti, šta su njihovi izvorni prihodi i da ponovo u tim sredinama ljudi odlučuju, čime će se omogućiti bolji životni standard ljudi u tim područjima i dovesti do povećanja  nataliteta.

Potpredsednik Srpske Lige Zoran Spasić