Izložba "Kraljevi i svetitelji srpski": Kameni tron cara Dušana i kivot Stefana Dečanskog!

Foto: Promo/Istorijski muzej Srbije

Pečatnjak kneza Strojimira, vladara prednemanjićke epohe, iz devetog veka, deo kamenog trona cara Dušana iz Manastira Studenica, prva Dečanska hrisovulja i kivot kralja Stefana Dečanskog samo su neki od vanrednih eksponata postavke "Kraljevi i svetitelji srpski", koja će od danas konačno biti pred posetiocima svakog radnog dana, u periodu od 12 do 16 časova.

Otvaranje izložbe u Istorijskom muzeju Srbije sprečilo je uvođenje vanrednog stanja zbog pandemije, a sada je zbog prevencije predviđeno da u istom trenutku u izložbenom prostoru ne boravi više od 30 osoba, uz obavezno korišćenje zaštitne opreme (maske i rukavice) i održavanje fizičke distance.

- "Kraljevi i svetitelji srpski" sveobuhvatna je izložba koja brojnim rukopisnim knjigama i materijalom obuhvata i prednemanjićki period. Mi imamo vladare još od polovine 7. veka, čak tri dinastije pre Nemanjića, a prema dinastiji koja je oformila srpsku državnost imamo strahopoštovanje. "Put porodice", "Put ratnika" i "Stolno mesto" su tek tri od 12 tematskih celina, koje će posetioci moći da vide - kaže dr Dušica Bojić, direktorka Istorijskog muzeja Srbije.

Značaj imena Stefan Svi Nemanjići, od Nemanje do Uroša, imali su kao prvo ime Stefan. Ono je grčkog porekla, a potiče od reči stefanos, koja označava krunu.

Postavka posvećena najznačajnijoj srpskoj srednjovekovnoj dinastiji rezultat je višegodišnjeg istraživačkog rada autorke Vanje Vuksan i nastoji da prikaže značaj Nemanjića za nastanak, razvoj i harmoničnu usklađenost srpske države i Crkve, kao i važnost kulta "stare srpske države" za istrajavanje srpskog naroda tokom viševekovne turske vlasti i konačnu obnovu državnosti u 19. veku.

Izložen je nakit, oružje, vladarski novac, ali i rukopisi, kopije i reprodukcije fresaka, ikona i relikvija, koje prikazuju raznolikost sačuvanog materijalnog nasleđa države Stefana Nemanje i naslednika tokom dva veka vlasti i njihove izuzetne doprinose i u oblastima prosvete, književnosti, arhitekture i zadužbinarstva.

Posebna ekskluzivnost je kivot Stefana Dečanskog, pozajmljen iz Muzeja SPC, koji će pred posetiocima biti do 12. juna. Školarci imaju priliku da se upoznaju i sa našim prvim pismom - glagoljicom, jer će biti izložena kopija Marijinskog jevanđelja, koje je najstariji sačuvani spomenik pisanog staroslovenskog jezika, a za koje se smatra da je nastalo najkasnije početkom 11. veka i koje se danas nalazi u Ruskoj nacionalnoj biblioteci u Sankt Peterburgu. Izložba traje sve do 20. novembra.

Kralj Jovan Vladimir Iz prednemanjičkog doba izdvaja se priča o dukljanskom kralju Jovanu Vladimiru, prvom srpskom vladaru koji je postao svetitelj, na jednim naučnicama pronađenim u Smederevu se vidi dvoglavio orao, a segment o poreklu i postojbini Nemanjića počinje fotografskim snimkom prve povelje Stefana Nemanje Hilandaru. Dokument su monasi manastira poklonili kralju Aleksandru Obrenoviću, čuvan je u Narodnoj biblioteci do Prvog svetskog rata, kada mu se gubi svaki trag.