EROTIKA U TITOVOJ JUGI: Pola veka od protesta '68 i pobune na filmu
IZVOR: Aleksandra MALUŠEV - 03.07.2018 | 19:52
U Titovoj komunističkoj Jugoslaviji bilo je više pobuna, ali samo šezdesetosmaška, s inicijalnom kapislom u Beogradu, ostaje kao jedna od najsilovitijih, najvizionarskijih i najmaštovitijih. Nosioci te pobune bili su mladi. Nisu se deca pobunila samo protiv svojih moćnih očeva već i sinovi obespravljenih očeva - piše pisac Milisav Savić na početku kataloga izložbe lista Student iz 1968, a povodom pola veka od ove istorijske prekretnice u ideološkom, društvenom i političkom poretku nekadašnje Jugoslavije.
Foto: Tanjug
GENERALNA PROBA POBUNE
Na jednoj od niza tribina održanih ovim povodom, novinar Milan Vlajčić je istakao kako su se i pre '68. pojavljivali knjige, filmovi i poezija koji su najavili "slom režima koji gubi meru".
- Pojavile su se knjige koje raskrinkavaju NOB, Goli otok... Onda je Dragoslav Mihajlović napisao "Kad su cvetale tikve". Niko ga nije ni primetio jer niko nije čitao, sve dok Beogradsko dramsko nije napravilo predstavu. Milisav Savić piše "Bugarsku baraku"... Sve su to dela koja kroz stradanje pojedinca upozoravaju da sa sistemom nešto ne štima - navodi Vlajčić. Novinar je podsetio i da se pre tih sedam dana na ivici krvoprolića dogodila "generalna proba" 7. decembra 1967, i to mitingom u Sali heroja, nakon čega su mnogi studenti nadrljali. Takođe, Vlajčić napominje i kako su filmske elite nakon najezde autora Crnog talasa pokušale da odgovore veštački kreirajući talas koji bi trebalo da život u socijalističkoj Jugoslaviji prikaže kao idealan.
- To su oni koji su sedeli po partijskim odborima i presuđivali umetnicima, ispisivali neku vedriju jugoslovensku istoriju, kao, recimo, Stole Janković - zaključuje Vlajčić.
Foto: Tanjug
POLITIKA I GO TUR
Esejista Srđan Vučinić ističe efekte koje je pobuna imala na filmsku umetnost, ali i obratno.
- Možda najznačajniji aspekt socijalističkog društva i prikazivanja na filmu je potisnuta erotika. Onda imamo u Makavejevom "Misterije organizma" i scenu sa modelom muškog polnog organa u erekciji koju smenjuju fragmetni iz jednog patriotskog sovjetskog filma u kojem se pojavljuje Staljin, a potom se vraća slika penisa. Ti autori se pre svega razlikuju smislom za humor, koji i čini stvaralačku energiju jugoslovenskog filma - naveo je Vučinić i podsetio da su 1973. usledila suđenja zbog filma "Plastični Isus" Lazara Stojanovića, da je Žika Pavlović izbačen sa univerziteta.
Čitavu deceniju kasnije Žika Pavlović snima "Zadah tela", a produkcija na plakat stavlja golu stražnjicu Radeta Šerbedžije, i to u činu silovanja. Glumac se žestoko pobunio, pa je problem rešen tako što je inače poduži spisak nagrada za ovaj film ispisan u traci preko "nezgodnih delova".