Aleksandar I Karađorđević - ratnik i umetnik
IZVOR: Aleksandra MALUŠEV - 06.11.2018 | 21:34 >> 12:10
Istorijske čitanke kažu Ujedinitelj, najistaknutiji srpski vojskovođa, državnik za uzor... Kralja Aleksandra I Karađorđevića istorija ipak nije zabeležila kao umetnika, dizajnera i velikog poklonika umetnosti. Izložba "Kraljevski nameštaj" otvorena večeras (6.novembar) u domu Karađorđevića na Dedinju, otkriva i ovu stranu našeg plemića.
Foto: ST/D. KADIĆ
U okviru postavke izloženi su delovi nameštaja koje su za Kraljevski dvor kupovali kralj Aleksandar Prvi i kralj Petar Drugi u periodu između 1929. i 1941.
IZLOŽBA ILI UTAKMICA
- Veoma sam srećan što organizujemo ovu izložbu na 130. godišnjicu rođenja mog dede, Njegovog Veličanstva Kralja Aleksandra I od Jugoslavije, velikog državnika, čoveka koji j iznad svega voleo svoju zemlju i svoj narod... Moj deda je tokom školovanja izučavao dizajn, a kasnije je bio veoma zainteresovan da doprinese dizajnu mnogih zgrada širom Beograda - kazao je Princ Aleksandar prilikom otvaranja izložbe i u šali se zahvalio gostima što su izabrali da posete izložbu u večeri kada se u Beogradu igra utakmica Zvezda-Liverpul.
Autori izložbe su Alison Endrjuz i Andrija Šošić koji je tokom vođenja kroz postavku u kraljevskim odajama istakao da su tokom pripremanja izložbe došli do brojnih otkrića o slavnom kralju.
Foto: ST/D. KADIĆ
- Osim što je bio veliki vladar i investitor, Kralj Aleksandar je bio veliki ljubitelj umetnosti i arhitekture. Znajući da je njegov narod izuzetno finansijski opterećen, sopstvenim prihodima obezbeđivao je pristojan život svoje porodice. Učestvovao je u izgradnji sopstvenog doma, ali i brojnih zdanja širom prestonice - kazao je Šošić.
Obilazak postavke počeo je u Kraljevskom kabinetu koji otkriva autentični radni sto, ali i stolicu čije je nacrte kralju poslala bečka firma "Berhard i Ludvig". U skladu sa vremenom i obavezama koje je imao, kralj je onda prilagođavao dizajnerska rešenja svom ukusu i da bi potom firma slala finalni proizvod. Neretko su pak za poslove bili angažovani domaći stolari, a među spisima su čak pronađene narudžbenice za krevet tadašnjem princu Petru stolarskoj radionici pri dvoru.
Foto: wikimedia.org
U istoj sobi su i crteži čuvenog arhitekte Nikolaja Krasnova, a nekoliko arhivskih fotografija prikazuje nekadašnji raspored nameštaja u sobi.
U takozvanoj Plavoj sobi izloženi su delovi kraljičinog nameštaja, noćni stočić koji je nekada imao ogledalo.
Šošić ističe da su imali nezavidan zadatak da pronađu sav nameštaj koji je razmešten, ali koji je tokom komunističke ere bio i uništavan.
DVOGLAVI ORLOVI I "TITOVA FOTELJA"
- Tek nedavno smo uočili da na skici lampe koju je Krasnov dizajnirao na donjem delu stalka postoje rezbarije dvoglavog orla, simbola kuće Karađorđevića, koje su komunisti uklonili. U Zlatnom salonu je i čuvena "Titova fotelja" u koju bi se smeštao kada bi u podrumskom bioskopu gledao film. Zahvaljujući fotografijama, prepoznali smo i utvrdili da je ta fotelja deo Kraljevskog dvora mnogo pre njegovog dolaska - otkriva autor izložbe.
Foto: ST/D. KADIĆ
Izložba pruža uvid u najličnije kraljevske predmete koje su upotrebljavali svakodnevno, pa je najintimniji susret sa velikim vladarom zapravo njegov krevet koji je postavljen u Zlatnom salonu. Fotografije su i ovde bile ključne za identifikaciju, a krevet je pronađen u zabačenom delu Belog dvora.
Najtopliji prizor postavke je trpezarijski sto sa stolicama za kojim je, sudeći po fotografiji, proslavljen uspešno završen razred mladog princa Petra.
Izložba će biti otvorena do 21. novembra u terminima od 11 i 14 sati uz prethodnu najavu kancelariji Prestolonaslednika.