LEPENSKI VIR: Arheološki mamac za turiste

Foto: pixabay.com

Lepenski vir

Ceo svet je čuo za Lepenski vir kao jedno od najvećih i najznačajnijih mezolitskih i neolitskih arheoloških nalazišta. Iako nije na Uneskovoj listi svetske kulturne baštine, Lepenski vir je od izuzetnog značaja za civilizaciju celog sveta, a nedavno je proslavio 50 godina postojanja. Smešten je na desnoj

obali Dunava u Đerdapskoj klisuri. Ime je dobio po dunavskom viru i bio je sedište jedne od najvažnijih i najsloženijih kultura praistorije. Između 1965. i 1970. otkriveno je ribarsko lovačko naselje sa začecima kultivacije i domestifikacije. Tokom iskopavanja, otkriveno je sedam sukcesivnih naselja i 136 objekata kako stambenih tako i sakralnih, izgrađenih u ranom mezolitu, u periodu od oko 9500. do 7200. godine pre naše ere, a zatim u ranom i srednjem neolitu, od oko 6250. do 5500. godine pre naše ere.

Lepenski vir je prepoznatljiv po "đerdapskom mezolitu", jedinstvenom i orginalnom, kakvog nema nigde u Evropi. Skulpture napravljene od oblutaka su takođe prepoznatljivi nalazi, koji su nađeni zaliveni krečnjačkim malterom u podovima kuća, najčešće uz ognjište.

Nakon dve godine istraživanja, profesor Dragoslav Srejović rukovodio je istraživanjima Lepenskog vira i zajedno sa saradnicima 1967. godine otkrio je ostatke starijeg naselja, iz vremena mezolita. Bilo je to svetsko otkriće antropomorfnih skulptura, kao i formi ukrašenih reljefima u obliku apstraktnih arabeski, starih 9.000 godina.

Lepenski vir je munjevitom brzinom postao arheološko nalazište koje je privlačilo pažnju svojom jedinstvenošću. Zato je proslavljen jubilej - 50 godina od otkrića Lepenskog vira. Na period iskopavanja podsetili su arheolozi Mile Stojić, Miomir Korać i Bora Dimitrijević. Na proslavi su prisustvovali i ljudi koji su učestvovali u iskopavanju Lepenskog vira.