Tajne najpoznatijeg srpskog spomenika: Znate li gde pokazuje KNEZ MIHAILO? Odgovor će vas ODUŠEVITI!
IZVOR: istorijskizabavnik.rs, Republika - 22.05.2020 | 06:24
Kada je davne 1882. godine na tadašnji Pozorišni trg, današnji Trg Republike postavljen impozantan spomenik Knezu Mihailu Obrenoviću, teško da su njegov autor, naručioci i okupljena svetina koja je zadivljeno gledala prizor mogli da pretpostave da će ovo postati epicenter svih prestoničkih dešavanja i omiljeno mesto sastanka svih onih koji bi da se u Beogradu vide i budu viđeni. Ipak, dogodilo se upravo to!
Foto: ST/N. MANDIĆ
U tom davnom Beogradu, tadašnji prestoničani su samo želeli da odaju počast tragično poginulom knezu Mihailu Obrenoviću, državniku koji je konačno oslobodio Srbiju od Turske stege i doneo joj nezavisnost.
Prva inicijativa za podizanje spomenika javila se u vidu osnivanja "Glavnog odbora za sakupljanje priloga za spomenik blažene pameti knezu Mihailu M. Obrenoviću III", 2. juna 1868. Dakle, već posle nekoliko dana od ubistva kneza.
Po toj inicijativi, predviđeno je bilo da se načine spomenik u centru grada, i spomen-kapela na mestu pogibije kneza Mihaila u Košutnjaku – priča Neda Kovačević, književnica i Beograđanka koja je popisala sve prestoničke spomenike.
Na kraju se odustalo od kapele na Košutnjaku gde je postavljeno samo spomen obeležje, ali je spomenik ostao u planu. Nakon raspisanog međunarodnog konkursa za izradu, mnogo kritika i polemika, posao je 1873. godine poveren italijanskom vajaru Enriku Paciju.
Foto: youtube.com/Asteriks
GDE POKAZUJE KNEZ?
Iako su pored spomenika prošli bezbroj puta, mnogi Beograđani ne znaju da on zapravo simbolizuje oslobođenje Srbije od osmanske vlasti. Knez Mihailo pokazuje rukom na još neoslobođene srpske krajeve.
Za spomenik, stav konja i položaj kneževe figure, Paci je uzor našao u dva konjanička spomenika - Kozimu i Ferdinandu Medičiju u Firenci.
Spomenik je otkriven 19. decembra 1882. godine na Svetog Nikolu, slavu dinastije Obrenović. Svečanosti je prisustvovao i autor koji je tim povodom od kralja Milana Obrenovića primio orden Viteza takovskog reda drugog stepena.
Ipak, Beograđani su imali neke zamerke…
Posle Pacijevog odlaska u Firencu, u prestonici je počelo da se priča da je neko na otkrivanju spomenika zamerio vajaru što je knez prikazan bez kape. Proširila se i glasina da je zbog te greške vajar izvršio samoubistvo! Ipak, istorijski podaci kažu da je Enriko Paci umro prirodnom smrću 1899. godine u Firenci.
Knez Mihailo Obrenović je bio uspešan diplomata i izvojevao je od Osmanlija vraćanje srpskih gradova Beograda, Smedereva, Kladova, Užica i Šapca. Znajući to, Paci je prikazao kneza ne kao pobednika na bojnom, već na diplomatskom polju, a imena ovih gradova se nalaze na postolju spomenika – zaključuje Neda Kovačević.