PATRONIM, MATRONIM I SLOVENSKI DEMINUTIV: Zašto se srpska prezimena završavaju na –ić?
IZVOR: Sputnjik, Republika - 28.06.2020 | 06:08
Prezime ili porodično ime, rođenjem nasleđujemo od predaka. Uz ime koje nam daju na rođenju i koje predstavlja našu ličnost i nas same, prezime označava poreklo, korene i tradiciju. Ipak, postavlja se pitanje zašto se Srbi prezivaju na - ić? Prezime je nastalo u drugoj polovini XIV veka.
Foto: ST/N. PANČIĆ
Srpska prezimena su uglavnom nastajala tako što se nastavak -ić, -ev ili -ov dodavao imenu oca, majke, dede ili nekoj drugoj osnovi, prenosi portal "Dnevna doza lepog".
Sufiks "ić" je slovenski deminutiv čija je osnovna uloga u stvaranju patronima i matronima: Patronim označava da je prezime nastalo od oca (npr. prezime Jovanović je nastalo od imena Jovan na koje je dodat nastavak "ov" što označava pripadnost i na kraju je pridodat deminutivni nastavak "ić" što znači maleni ili mladi).
Matronim označava prezime nastalo od majke (npr. prezime Sarić - u ovom slučaju se na ime samo doda nastavak "ić"). Većina porodica u Srbiji nosi prezime po nekom od svojih predaka iz XIX veka.
Uzrok ovoj pojavi leži u činjenici da su se prezimena u Srbiji do druge polovine XIX veka menjala iz generacije u generaciju, tako da je većina stanovništva nosila prezime po imenu oca.
Tako se dešavalo da u jednoj kući tri različite generacije imaju tri različita prezimena. U to vreme, stara, rodovska prezimena bila su mahom u manjini.
Godine 1851. knez Aleksandar Karađorđević je doneo ukaz o nepromenljivosti prezimena, čime je u većoj meri zaustavljen proces menjanja istih.