DŽINOVSKA RUPA SE POJAVILA NA DNU OKEANA! Ovo je jedna od najvećih MISTERIJA NA ZEMLJI!
IZVOR: Republika - 08.07.2023 | 11:32
Na dnu Indijskog okeana nalazi se džinovska gravitaciona rupa, naučnici pokušavaju da otkriju istinu.
Na Zemlji je privlačenje gravitacije konstanta, ali planeta na kojoj živimo nije uniformna sfera, već je prekrivena grudvama i izbočinama. Sa geologijom koja varira u gustini i povlači se po različitim masama sa različitim stepenima sile na talasastoj mapi poznatoj kao geoid.
Stvarni oblik Zemlje najpribližnije opisuje geoid, model koji površina globalnog prosečnog nivoa svetskih okeana zauzima pod uticajem gravitacije i rotacije same Zemlje, a glavna svrha mu je da omogući prezicno merenje visina na površini.
Privlačenje gravitacije ispod Indijskog okeana slabi do ekstremno niskog, ostavljajući ono što se smatra masovnom gravitacionom ''rupom'' veličine oko tri miliona kvadratnih kilometara na mestu gde morsko dno tone u ogromnu depresiju.
Brojna istraživanja brodovima i satelitska merenja su otkrila da je nivo mora kod vrha indijskog potkontinenta pao zbog gravitacionog natezanja između geoidne nizine Indijskog okeana i okolnih gravitacionih “visova”.
Foto: Profimedia
Šta je uzrok relativnog slabljenja?
Tačan uzrok relativnog slabljenja nije razjašnjen, ali istraživači sa Indijskog instituta nauke veruju da imaju bolju predstavu o vrstama planetarnih fenomena koji bi u to mogli biti uključeni, prenosi Sajens alert.
- Sve te protekle studije gledale su današnju anomaliju i nisu se bavile time kako ova geoidna nizina nastaje – rekli su geonaučnici Debandžan Pal i Atreji Goš u svom radu.
Takođe, smatraju da se odgovor na ovo pitanje krije na više od 1.000 kilometara ispod Zemljine kore, gde su pre nekih 30 miliona godina hladni, gusti ostaci drevnog okeana uronili u “groblje ploča” ispod Afrike, podižući vrelu, rastopljenu stenu.
Rekonstrukcija ulegnuća
2018. godine je brod sa naučnicima indijskog Nacionalnog centra za polarna i okeanska istraživanja krenuo da postavlja niz seizmometara duž morskog dna u zoni deformacije, radi mapiranja područja. Kako je to područje daleko od obale, malo je prikuplenih seizmičkih podataka, a rezultati istraživanja iz 2018. ukazuju na prisustvo vrelih stubova otopljenih stena koji se uzdižu ispod Indijskog okeana i doprinose njegovom velikom ulegnuću.
Pal i Goš su da bi rekonstruisali geodsku nizinu u njenim ranim fazama, ponovo pratili formiranje masivnog geoida modelirajući kako su tektonske ploče prelazile preko Zemljinog vrelog omotača tokom proteklih 140 miliona godina. Tada je indijska tektonska ploča tek počela da se odvaja do superkontinenta Gondvana, a kako je ploča napredovala, morsko dno drevnog okeana Tetisa je potonulo u Zemljin omotač, a Indijski okean se otvorio iza njega. Naučnici su simulacije sprovodili koristeći više od 10 kompjuterskih modela kretanja ploče i plašta i na taj način poredili oblik okeanske nizine koji su ti modeli predvideli posmatranjem udubljenjem.
Foto: Profimedia
Zajednička stvar za sve modele
Modeli koji su reprodukovali geoidnu nizinu Indijskog okeana u svom trenutnom obliku su imali jednu zajedničku stvar – stubove vruće, retke magme koji se vijugaju ispod nizine. Pal i Goš pretpostavljaju da su ti stubovi ono što je stvorilo geoidnu nizinu – ako su se uzdigli dovoljno visoko.
- Ukratko, naši rezultati sugerišu da stubovi moraju da budu dovoljno plovni da dođu do srednje dubine plašta da bi bili u skladu sa (oblikom i amplitudom) posmatranog geoidnog ulegnuća – rekli su autori.
Prvi od tih stubova su se pojavilii pre oko 20 miliona godina južno od geoidne nizine Iindijskog okeana, a 10 miliona godina nakon što je stari okean Tetis potonuo u donji deo plašta. Kako su se stubovi isparenja širili ispod litosfere i pomerali ka indijskom poluostrvu, ulegnuće se pojačalo.
Kako su rezultati u skladu sa elementima prethodnog Gošovog rada sa modelima iz 2017, par je istakao da su stubovi podignuti nakon što je morsko dno Tetisa potonulo u donji plašt, remeteći takozvanu “afričku mrlju”.
Međutim, drugi istraživači se ne slažu u potpunosti sa njima. Oni su istakli da nema jasnog seizmografskog dokaza da su simularani stubovi zaista prisutni ispod Indijskog okeana. Takvi podaci će se možda pojaviti uskoro, a očekuje se da će geoidno ulegnuće potrajati još mnogo miliona godina, navodi Sajens alert.