Vatikan oteo relikviju Svetog Save: Najstariji prepis zakonopravila završio kod katolika

Foto: Public

Sačuvani prepis Savinog Zakonopravila se u vreme zajedničke države čuvao u Zagrebu u Jugoslovenskoj akademiji znanosti i umjetnosti (kasnije Hrvatskoj), ali su ga Hrvati 1995. poklonili Vatikanu, objašnjava Đorđe Bojanić, profesor istorije i glavni urednik sajta Srpska istorija.

PRVI SRPSKI USTAV

- Zakonopravilo je prvi zvaničan srpski pravni akt nama poznat, pisan na razumljivom narodnom jeziku. Reguliše život i obuhvata nasledno, stvarno, porodično pravo, propise o zaštiti siromašnih i odnos između duhovne i svetovne vlasti. Predstavlja kompilaciju raznih kanonskih zbornika, ali i tumačenja koja je napisao lično Sava, zbog čega ima originalnu vrednost. Slobodno možemo reći da je to prvi srpski ustav koji za nas ima neopisiv značaj - ističe Bojanić i dodaje da takav zakonik u to vreme nije imala nijedna od današnjih civilizovanih evropskih država.

On naglašava i da je tragično da nema traga originalnom dokumentu, te da nam je taj najstariji i najvažniji prepis ukraden i da bi zbog toga morao da se vrati u maticu.

Foto: Public

ILOVIČKA KRMČIJA Prvi zvanični srpski pravni akt

Inače, Pokret obnove Kraljevine Srbije (POKS) pokrenuo je inicijativu da se Ilovička krmčija vrati u Srbiju, a dobili su i blagoslov patrijarha Irineja, kaže Žika Gojković, predsednik ovog pokreta.

DRŽAVNO PITANJE

- Krmčija Svetog Save je možda najvažniji dokument koji je Srbija imala, a Hrvatska, u želji da se dodvori Vatikanu, uzela je i poklonila taj sveti dokument. Inicijativu smo pokrenuli u godini kada se obeležava osam vekova autokefalnosti Srpske pravoslavne crkve, a dobili smo i blagoslov Crkve - kaže Gojković dodajući kako se nada da će se i država priključiti jer je to ipak i državno pitanje.

Foto: pixabay.com

Vatikan

Podsetimo, Sveti Sava je 1219. u Hilandaru za potrebe Crkve i srpske feudalne države priredio Zakonopravilo, zbornik građanskih i crkvenih propisa i jedan od najstarijih ustavnih dokumenata na svetu. Nastalo je četiri godine posle engleske Velike povelje o slobodama Magna carta libertatum i čak 130 godina pre mnogo poznatijeg Dušanovog zakonika, kome je poslužio kao uzor. Čuvao se u Žiči, ali je odatle nestao oko 1253. kada su Bugari poharali manastir, i nikada nije pronađen. Ilovički prepis, koji su Hrvati poklonili papi, najstariji je sačuvani prepis Savinog Zakonopravila, koji je nastao oko 1262. i jedini se ne nalazi u Srbiji.