Interesantna istorija nedostajućeg lista Mirosavljevog jevanđelja

Foto: Privatna arhiva

Deo iz Mirosavljevog jevanđela

Po svom sastavu ova knjiga je jevanđelistar, knjiga koja se koristi za bogosluženja u kojoj su tekstovi raspoređeni prema čitanjima tokom crkvene godine.

Iako od Bijelog Polja do Beograda ima nešto više od 300 kilometara, Miroslavljevo jevanđelje je prešlo put od preko 15.000 kilometara. Skrivanje i premeštanje je ovo delo verovatno sačuvalo od spaljivanja, što se desilo mnogim crkvenim knjigama iz tog vremena.

Ne zna se kada je tačno jevanđelje prebačeno iz Crkve svetog Petra u manastir Hilandar, u kojem se najduže nalazilo. Srpska javnost za postojanje Miroslavljevog jevanđelja saznaje u drugoj polovini 19. veka i od tada je ovo delo bilo predmet istraživanja mnogih naučnika.

Ovo delo je u Srbiju vraćeno nakon što su ga hilandarski monasi, u znak zahvalnosti zbog pomoći manastiru, poklonili kralju Aleksandru Obrenoviću 1896. godine. Tada je kralju poklonjena i osnivačka povelja manastira, koju je izdao Stefan Nemanja.

Međutim, jedan list Miroslavljevog jevanđelja trenutno se čuva u Rusiji, u biblioteci u Sankt Petersburgu.

Ovaj list od originala je odvojio ruski arhimandrit Porfirije koji je sredinom 1846. godine bio u poseti Hilandaru. Tom prilikom ga je preneo u Sankt Petersburg, gde se ovaj list i danas nalazi. Ne zna se da li ga je Porfirije krišom odneo ili su mu list poklonili monasi Hilandara.

Prvi put je bio izložen u Kijevu 1874. godine, pod imenom "Petrogradski list", kada ga je fotografisao Stojan Novaković, tadašnji upravnik Narodne biblioteke u Beogradu, koji je ovo delo i nazvao Miroslavljevo jevanđelje.

Na ovom listu nalaze se čitanja posvećena prazniku Svetog Jovana Krstitelja.

Nedostajući list je 2015. godine boravio u Srbiji, što je i jedini put do sada. Bio je izložen u Muzeju Vuka i Dositeja u Beogradu.

Povratak ovog lista dogovoren je tokom posete predsednika Rusije Vladimira Putina u januaru ove godine, a tokom posete ruskog premijera Medvedeva, potpisan je i sporazum o prebacivanju lista u Srbiju. Za uzvrat, Srbija će Rusiji dati 7 slika čuvenog slikara Petra Nikolajeviča Reriha, koje se trenutno nalaze u Narodnom muzeju u Beogradu.