SRCEM KROZ RAVNICU: Ostrvo Čepel krije i čuva svedočanstvo o slavnoj srpskoj istoriji! (FOTO)

Foto: Promo

 

Tokom ovog izuzetno zanimljivog putovanja voditeljski par Nina Radulović i Slaviša Čurović obišli su i najstariji srpski manastir u Mađarskoj Kovin, koji je nastao u prvoj polovini 12 veka. Kao osnivač msnastira pominje se kraljica Jelena, ćerka raškog župana Urosa Prvog i supruga vladara Bele Drugog Slepog.

Zahvaljujući ovom putopisnom serijalu koji se ekskluzivno emituje na kanalu Balkan Trip vodimo vas i u mesto Lovra u kome živi 307 stanovnika a gde Srbi čine većinu.

Foto: Promo

 

Krenuli smo od Rackeve, varošice sa manje od desetak hiljada stanovnika, smeštene na već opisanom Dunavskom ostrvu Čepel, na samo nekoliko kilometara od Budimpešte. Osnovana je u XII veku u vreme austorugarske dinastije Arpada, a tokom XV veka u naselje, bežeći od Turaka, pristiže veliki broj Srba koji tadašnje ime grada Kiškeve prevode u Mali Kovin, prema banatskom Kovinu, odakle je najveći broj doseljenika stigao.

Naselje zbog svog položaja na velikoj plovnoj reci koja je omogućavala robni promet uskoro postaje važno trgovačko mesto, a u njega se pored Mađara i Srba doseljavaju i Nemci, te grad dobija i treće ime – Racenmarkt. Početkom XVI veka, međutim, i ovu varoš osvajaju Turci, koji njome vladaju gotovo čitavo stoleće. Kao oslobodilac 1698. dolazi princ Eugen Savojski, i on u ovom gradiću podiže jedno od najlepših zdanja, dvorac nazvan po njemu lično a koji je danas pretvoren u hotel, budući da se u XX veku intenzivno razvio turizam.

Foto: Promo

 

Za Srbe je specifično da su manastiri ne samo njihova duhovna i svetovna priča, oni su više od duhovnosti. Oni su dokaz da u veri i sa verom, Srbi žive svoju prošlost, svoju sadašnjost a na pravim osnovama grade svoju budućnost.

Srpski Кovin je najstariji manastir u Mađarskoj i jedan je od dva manastira u srpskoj budimskoj eparhiji.
Nakon što su Turci 1439. godine opseli i prvi put osvojili utvrđeni grad Smederevo, u dva navrata prešli su Dunav, i tom prilikom opustošili i opljačkali Кovin  i sva okolna naselja. Oni koji su izbegli na vreme krenuli su u dubinu Ugarske i dospeli do ostrva Čepela  na Dunavu. Ugarski kralj Vladislav je 10. oktobra 1440. godine ustupio kovinskim preseljenicima kasnogotičku crkvu sa kapelama i zvonikom, pa uz to, po svoj prilici, odgovarajući deo kraljevskih zemljišnih poseda. Od tog doba do danas, na Čepelu postoji Gornji ili Srpski Кovin, sa crkvom posvećenom uspenju Bogorodice i sa kapelama Sv. Jovana Preteče i SV. Bračeva Кuzmana i Damjana, prva na jugoistočnoj, druga na jugozapadnoj strani.

 

Ostrvo Čepel krije i naselje Lovra, jedino u Mađarskoj sa srpskom većinom. U ovom malom selu sa 307 stanovnika po popisu iz 2001,  Srbi čine većinu a ostatak čine etnički Mađari.

Njegovu prošlost krasi to što je bilo naseljeno isključivo Srbima. Priča o Lovri po Jakovu Ignjatoviću Sentandrejcu, književniku kaže da su Lovra, Srpski Кovin, Čip i još neka mesta oko Budima bila naseljena Srbima još od doba starih Nemanjića. U Lovri je 1731. godine bio samo 21 srpskih kuća a 1887. godine bilo ih je 118 sa oko 600 stanovnika. Opština Lovra je 1745. godine namenila je i dala 15 forinti za izdržavanje srpske narodne škole. Od početka 21. veka u Lovri postoji srpska crkva posvećena Letnjem Sv. Nikoli, dobro očuvana u centru sela. Srpsko pravoslavno groblje otvoreno početkom 20. veka je ograđeno sa svih strana. Staro groblje je davno sanirano, nalazilo se na kraju sela gde je sad igralište... Na kraju novog groblja nađeni su nabacani stari spomenici koji su tu preneti, zarasli u šikaru. Groblje je oduzeto pedesetih godina od crkvene opštine.

Tokom obilaska Čepela prepoznali smo da su reke i mostovi sa neobičnim trgovima najjači utisak koji nosimo, a da su nam naše severne komšije bliske ne samo po ukusu hrane, već  i po ljubavi prema cveću, zelenilu, biljakama i baštama i čini se da kada ne bi bilo granice ne bi postojala ni razlika između naše dve zemlje.

Gledajući na našu tešku istoriju i borbu Srba bilo je mnogo neprijatelja i na ovoj teritoriji koju su obeležili našu duboku prošlost. Mnogo Turskih i ostalih osvajača učinili su da kroz sva razdoblja i vekove, Srbi prolaze teže od ostalih naroda., ali kao moralni pobednici. A to smo i mi osetili i na ovim prostorima jer su nam naši preci ostavili najveće bogatstvo, junaštvo i veru u srpstvo. 

Ne propustite novu epizodu emisije "Srcem kroz ravnicu". Premijerno emitovanje zakazano je za četvrtak od 17:30 na kanalu Balkan Trip. Na istom mestu repreizni termin je u 22:30.