VEK OD OSLOBOĐENJA SRPSKE PRESTONICE: Beograd odaje počast herojima Velikog rata

Foto: wikimedia.org

Danas je navršena 100. godišnjica od oslobođenja Beograda od austrougarske okupacije u Prvom svetskom ratu. Nešto više od mesec i po dana trebalo je srpskoj vojsci da od Solunskog fronta stigne do Beograda i oslobodi ga, ali kada je oslobođena prestonica, više ništa nije moglo da zaustavi srpsku ratnu mašineriju koja je mlela sve pred sobom.

DALI SE U BEG

- Posle proboja Solunskog fronta prvo se napredovalo ka Bugarskoj, a kada su tu izvojevane pobede krenulo se ka severu. Niš je oslobođen 1. oktobra, i tada je krenuo nezaustavljivi maršu ka Beogradu. Nešto pre podneva 1. novembra u grad su umarširale Dunavska, Moravska i Drinska jedinica Prve armije srpske vojske pod komandom Petra Bojovića, a zajedno s njima ušao je i regent Aleksandar Karađorđević. Nemački vojnici su pružali otpor, ali ne zadugo, u istom danu su napustili grad - priča istoričar Božidar Kljajević.

Međutim, oslobađanje prestonice bio je veliki uspeh i dao je novi vetar u leđa umornoj srpskoj vojsci koja je umesto da se odmori nastavila svoj pobedonosni pohod.

Orden za držanje u ratu Završetak Velikog rata Beograd je dočekao kao jedan od najrazorenijih gradova Evrope. Za hrabro držanje u ratu srpska prestonica je 1920. odlikovana francuskim Krstom viteza Legije časti. Inače, tokom Velikog rata Srbija je izgubila između 1,1 i 1,3 miliona stanovnika, što je činilo gotovo trećinu stanovništva, i čak oko 60 odsto muške populacije.

BORBE U BANATU

- Nemci su krenuli da se povlače ka Banatu, ali im je naša vojska bila za petama i borbe su nastavljene. Potučena je jedinica feldmaršala Mekenzena, koji je komandovao nemačkim armijama na istočnom i srpskom frontu i on sam zarobljen. U roku od nekoliko dana oslobođena je čitava Srbija, a srpske snage su dalje napredovale, izbile na granice današnje Slovenije i oslobodile područje cele bivše Jugoslavije - podseća istoričar.

Međutim, ovaj bitan događaj koji je dao "gorivo" za konačno oslobođenje doskoro je bio u senci drugih važnijih datuma, saglasan je Kljajević.